Nếu bạn thường xuyên theo dõi các giải đấu thể thao trên toàn thế giới, không chỉ riêng bóng đá, chắc hẳn bạn đã từng nghe đến cụm từ “Doping”. Vậy tại sao các vận động viên lại sử dụng Doping và hậu quả của nó. Kiểm tra Doping là gì ? Là phương pháp xác định một vận động viên có sử dụng doping hay không. Để tìm hiểu thêm về vấn đề này, vui lòng tham khảo những thông tin hữu ích sau.
Kiểm tra Doping là gì?
Việc sử dụng doping để nâng cao thành tích thể thao từ lâu đã là một chủ đề nóng thu hút sự chú ý của nhiều người. Đây là hành vi cần bị lên án, bất kể ảnh hưởng của nó đến sức khỏe và thể chất của các vận động viên.
Những ví dụ trước đây như Lance Armstrong (đạp xe), Diego Maradona (bóng đá), Marion Jones (điền kinh) và gần đây nhất là tại Thế vận hội 2018, tình trạng sử dụng doping của các vận động viên Nga đã gây chú ý.
Doping là gì?
Theo LC88, định nghĩa về Doping theo Ủy ban Olympic quốc tế (IOC): Doping là hành vi sử dụng trái phép các chất hóa học và phương pháp điều trị để nâng cao thành tích thể thao một cách bất hợp pháp, gây phương hại đến tinh thần thể thao đích thực và ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và đạo đức của vận động viên.
Định nghĩa về Doping theo Ủy ban Olympic Hoa Kỳ: Doping là hành vi đưa hoặc sử dụng bất kỳ chất hóa học lạ nào vào cơ thể nhằm mục đích nâng cao thành tích của vận động viên một cách gian lận và không trung thực.
Sử dụng các định nghĩa trên, bạn có thể dễ dàng hiểu rằng Doping là các loại thuốc hoặc kỹ thuật bị cấm sử dụng trong các cuộc thi thể thao với mục đích nâng cao hiệu suất thi đấu thông qua lừa dối và gian lận.
Việc sử dụng chất kích thích sẽ gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của người sử dụng và thậm chí là sức khỏe của chính họ.
Nó có thể cải thiện sức mạnh và sức bền của cầu thủ bóng đá. Một cầu thủ bóng đá “bị thua” có thể duy trì sức khỏe trong thời gian bù giờ hoặc chạy nhanh hơn và lâu hơn trong suốt trận đấu.
Doping chắc chắn nằm trong danh sách cấm của FIFA. Do đó, cần có các quy trình kiểm tra doping nghiêm ngặt và hiệu quả để ngăn chặn việc sử dụng doping bất hợp pháp.
Vậy xét nghiệm Doping là gì ? Xét nghiệm Doping là một loại hoặc phương pháp lấy mẫu nước tiểu hoặc máu để xét nghiệm doping. Nếu kết quả dương tính, vận động viên đã sử dụng Doping và sẽ phải chịu hình phạt thích đáng. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, mẫu máu và nước tiểu của vận động viên sẽ được lưu trữ để xét nghiệm sau.
Các loại doping phổ biến trong thể thao
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thuốc doping khác nhau, và các phương pháp sử dụng doping ngày càng tinh vi. Điều này ngăn cản việc kiểm tra doping của vận động viên trước và sau khi thi đấu. Doping có thể được chia thành 3 loại cơ bản:
- Doping máu
Doping máu có tác dụng mạnh hơn doping thông thường vì nó làm tăng lượng oxy được vận chuyển bởi các tế bào hồng cầu. Các vận động viên sử dụng doping máu có tác dụng cải thiện khả năng thể thao nhưng lại gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Các thuật ngữ khoa học được sử dụng cho doping máu là Erythropoietin, Darbapoetin, …
- Doping cơ bắp
Trimetazidine, EPO, là một chất kích thích cơ bắp được sử dụng rộng rãi. Nó tăng cường sức mạnh bằng cách tạo ra các hormone trong cơ thể. Sử dụng thuốc này sẽ khiến cơ thể có những thay đổi đáng kể về hiệu suất.
Sử dụng loại thuốc này làm tăng đáng kể sức mạnh cơ bắp.
- Doping thần kinh
Sự kết hợp doping này giúp kiểm soát phản ứng của cơ và hệ thần kinh. Việc sử dụng doping thần kinh giúp cải thiện sức mạnh và sức bền, cho phép người dùng làm việc liên tục ở cường độ cao mà không bị mệt mỏi.
Hiện nay, trong số các tác nhân gây kích thích thần kinh được sử dụng phổ biến nhất bao gồm các chất kích thích như bromanta và caffeine, thuốc giảm đau như morphin, … và thuốc lợi tiểu.
Quy trình kiểm tra doping
Nguồn tin tham khảo của những người quan tâm chính sách bảo mật LC88 cho biết, việc xét nghiệm doping được thực hiện bởi các tổ chức như WADA (Cơ quan Chống Doping Thế giới) hoặc các tổ chức thể thao (FIFA, AFC, OCA). Quy trình bao gồm:
Bước 1: Lấy mẫu
- Thời gian :
- Trong thi đấu : Ngay sau một trận đấu hoặc giải đấu (như Asiad, AFC Cup). Các vận động viên thường được chọn ngẫu nhiên hoặc dựa trên thành tích xuất sắc (ví dụ: top 4 Asiad).
- Ngoài cuộc thi : Bất cứ lúc nào, thường là bất ngờ, để ngăn ngừa việc sử dụng doping lâu dài.
- Mẫu sinh học :
- Nước tiểu : Phổ biến nhất, phát hiện steroid, chất kích thích.
- Máu : Liệu pháp hormone (như EPO), truyền máu.
- Khác : Mẫu tóc hoặc nước bọt (ít khi sử dụng).
- Quy trình lấy mẫu : Các vận động viên được giám sát chặt chẽ (bao gồm cả việc sử dụng phòng tắm) để ngăn chặn gian lận.
Bước 2: Phân tích mẫu
- Mẫu được gửi đến phòng thí nghiệm được WADA công nhận (chẳng hạn như phòng thí nghiệm ở Lausanne, Thụy Sĩ).
- Phương pháp :
- Sắc ký khí (GC-MS) : Phát hiện chất kích thích.
- Xét nghiệm hormone : Đo nồng độ testosterone hoặc EPO bất thường.
- Kiểm tra đồng vị cacbon : Khám phá steroid tổng hợp.
- Các mẫu được chia thành A và B. Nếu mẫu A dương tính, mẫu B sẽ được xét nghiệm để xác nhận.
Bước 3: Báo cáo và xử lý
- Tiêu cực : Vận động viên được thông báo và tiếp tục thi đấu.
- Tích cực : Vận động viên bị tạm đình chỉ thi đấu, có quyền kháng cáo. Nếu vi phạm được xác nhận:
- Hình phạt : Cấm tham gia thi đấu (lần đầu từ 2-4 năm, tái phạm thì phạt tù chung thân), tước huy chương, phạt tiền.
- Ví dụ : Lance Armstrong (tay đua xe đạp) đã bị tước 7 danh hiệu Tour de France vì sử dụng doping.
Ký do VĐV thường được kiểm tra doping trước khi thi đấu
Trong thể thao, tinh thần fair play luôn là một trong những yếu tố quan trọng nhất, vì vậy sự công bằng luôn được đặt lên hàng đầu giữa các vận động viên, giữa các vận động viên và thậm chí giữa các quốc gia. Vì vậy, điều quan trọng là phải luôn đảm bảo rằng trong các cuộc thi, mọi người thi đấu dựa trên tài năng và nỗ lực của mình, chứ không phải dựa trên việc sử dụng chất kích thích. Do đó, xét nghiệm Doping có thể được thực hiện bất cứ lúc nào và trong bất kỳ cuộc thi nào.
Việc kiểm tra doping thường xuyên là rất cần thiết trong thời đại ngày nay, khi các cầu thủ nói riêng hay các vận động viên nói chung luôn có những cách sử dụng doping tinh vi, ảnh hưởng lớn đến tính toàn vẹn của thể thao nói chung và bóng đá nói riêng. Bên cạnh đó, việc này cũng nhằm bảo vệ sức khỏe lâu dài của các vận động viên.
bongdalu.com.vn đã cùng bạn tìm hiểu về khái niệm kiểm tra Doping . Bây giờ, hãy cùng điểm qua các loại Doping được các vận động viên sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
Phương pháp kiểm tra doping
Hiện tại vẫn chưa có định nghĩa chính xác về xét nghiệm doping, hay cách thức kiểm tra chính xác 100% để đảm bảo kết quả chính xác. Theo các chuyên gia, việc xét nghiệm doping trong thể thao rất khó khăn vì không có một loại xét nghiệm nào có thể áp dụng cho tất cả các loại doping. Hơn nữa, doping hiện đang được sản xuất một cách tinh vi, khiến việc xét nghiệm doping thể thao trước và sau thi đấu trở nên bất khả thi.
Tuy nhiên, với sự phát triển của y học thể thao, xét nghiệm doping thường được thực hiện theo hai cách: xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu. Trong trường hợp này, xét nghiệm nước tiểu là phương pháp chính, và lấy mẫu máu chỉ được sử dụng như một phương pháp bổ sung.
Nếu một vận động viên sử dụng doping, máu hoặc nước tiểu sẽ chứa một lượng nhỏ thuốc sẽ được xét nghiệm để tìm doping và thông qua xét nghiệm, có thể xác định được những chất hoặc phân tử tạo nên thuốc đó.
Vậy kiểm tra doping trong bóng đá là gì ? Nỗi đau của nó trong môn thể thao vua và khung hình phạt của FIFA đối với việc sử dụng doping là gì? Có rất nhiều hình phạt và chế tài, hãy cùng Bongdalu.com.vn – nơi xem bóng đá tốt nhất tại Việt Nam tìm hiểu nhé.
Hình thức xử phạt hành vi sử dụng doping
Nếu một cầu thủ bị phát hiện sử dụng doping, người đó sẽ bị cấm thi đấu trong khoảng thời gian từ vài tháng đến chung thân, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vụ việc.
Nếu vô tình sử dụng chất cấm, hình phạt tối đa là hai năm tù. Trong trường hợp cố ý tham gia sử dụng doping trái phép, cầu thủ sẽ bị cấm thi đấu bốn năm.
FIFA định nghĩa rõ ràng “doping cố ý hoặc vô ý” là hành vi phạm tội bị trừng phạt. Các tổ chức và cá nhân mua, bán hoặc sắp xếp việc sử dụng doping với số lượng lớn sẽ bị cấm vĩnh viễn.
Ngoài hình phạt vì sử dụng doping, người chơi cũng có thể bị cấm thi đấu nếu vi phạm các quy tắc sau:
- Không được tiến hành kiểm tra Doping (tối đa ba lần) với nhân viên kiểm tra Doping.
- Sử dụng chất cấm do thiếu hiểu biết.
- Tàng trữ ma túy hoặc vận chuyển các mặt hàng bị cấm.
- Hợp tác hoặc khuyến khích bên thứ ba vi phạm luật chống sử dụng ma túy.
- Tham gia hoặc cố gắng tham gia vào hành vi gian lận trong quá trình kiểm tra doping
- Không tuân thủ luật chống sử dụng ma túy trong quá trình lấy mẫu.
Các vận động viên nổi tiếng bị cáo buộc sử dụng doping
Trường hợp của Diego Maradona tại World Cup 1994 ở Hoa Kỳ là một trong những ví dụ nổi tiếng nhất về việc sử dụng chất kích thích trong bóng đá thế giới.
Huyền thoại người Argentina đã bị truất quyền thi đấu sau khi xét nghiệm dương tính với năm loại ephedrine khác nhau, một chất kích thích bị cấm. Màn ăn mừng của huyền thoại quá cố sau khi ghi bàn vào lưới Hy Lạp đã gây chấn động dư luận khi khán giả và người hâm mộ có thể thấy rõ tác dụng của thuốc lên khuôn mặt Maradona.
Maradona đã phủ nhận cáo buộc sử dụng doping, khẳng định rằng bác sĩ đã cho ông uống một loại đồ uống tăng lực có tên Rip Fuel, khiến kết quả xét nghiệm ma túy của ông bị ảnh hưởng.
Cậu bé vàng đã buộc phải rời World Cup năm đó ở đất nước của những ngôi sao và sọc một cách đau đớn và nhục nhã.
Huấn luyện viên nổi tiếng của Manchester City, Pep Guardiola, cũng bị cấm thi đấu bốn tháng vào năm 2001 khi đang chơi cho Brescia vì sử dụng nandrolone, một loại steroid đồng hóa. Pep bị sa thải sáu năm sau đó.
Samir Nasri đã bị cấm thi đấu 18 tháng vì sử dụng doping sau khi bị kết tội vi phạm quy định chống doping khi còn thi đấu cho Sevilla theo dạng cho mượn năm 2016. Cựu tuyển thủ Pháp ban đầu bị cấm thi đấu sáu tháng. Sau phiên điều trần kỷ luật của UEFA, án treo giò đã được gia hạn thêm 12 tháng.
Cựu hậu vệ Liverpool Mamadou Sakho bị cáo buộc sử dụng thuốc tăng cường hiệu suất bị cấm trong một trận đấu Europa League năm 2016, nhưng cuối cùng UEFA đã quyết định hủy bỏ cáo buộc đối với anh.
Cựu tiền đạo của Chelsea, Adrian Mutu đã bị cấm tham gia các hoạt động bóng đá sau khi không vượt qua được cuộc kiểm tra cocaine trong mùa giải 2003-04, dẫn đến án phạt cấm thi đấu 7 tháng và bị đuổi khỏi câu lạc bộ.
Một trong những vụ bê bối doping gây tranh cãi nhất liên quan đến đội trưởng Real Madrid, Sergio Ramos. Trước trận chung kết Champions League 2017, Ramos bị tạp chí Der Spiegel của Đức cáo buộc không vượt qua bài kiểm tra doping. Real Madrid đã phủ nhận những cáo buộc này là vô căn cứ.
Trường hợp nghiêm trọng nhất trong những năm gần đây liên quan đến thủ môn Onana (cựu cầu thủ Ajax), người đã bị UEFA cấm thi đấu một năm vào tháng 2 năm 2021 sau khi xét nghiệm dương tính với furosemide. Vào tháng 6 năm 2021, Tòa án Trọng tài Thể thao đã giảm án phạt xuống còn chín tháng.
Lưu ý và lời khuyên cho vận động viên
- Tránh các chất bị cấm : Kiểm tra kỹ các chất bổ sung vì một số chất có chứa các chất bị cấm không được liệt kê.
- Hợp tác với xét nghiệm : Từ chối cung cấp mẫu có thể dẫn đến kết quả dương tính.
- Nộp đơn khiếu nại nếu cần thiết : Nếu có thể, vận động viên có quyền yêu cầu xét nghiệm mẫu B hoặc phân tích độc lập.
- Người hâm mộ : Hãy hiểu rằng các cuộc kiểm tra doping sẽ bảo vệ các biểu tượng (như Rodri, Kimmich) khỏi bị buộc tội một cách bất công.
Sau những phân tích trên c hẳn bạn đã hiểu rõ khái niệm kiểm tra Doping là gì? Việc sử dụng Doping trong thể thao là điều không thể tránh khỏi, thậm chí ngày nay một số vận động viên còn sử dụng những thủ thuật Doping rất tinh vi để qua mặt cơ quan chức năng.
